Może się wydawać, że zarówno Mała Instytucja Płatnicza, jak i Krajowa Instytucja Płatnicza, funkcjonują podobnie. Są bowiem sposobami na prowadzenie działalności typowo finansowej. Różnią ich jednak przede wszystkim zasady, w oparciu o które działają.
Mała Instytucja Płatnicza, czyli po prostu MIP, to „młodsza siostra” swojego krajowego odpowiednika. Istnieje nieco ponad rok, od czerwca 2018 roku, a konkretnie: od wprowadzonej wówczas nowelizacji ustawy o usługach płatniczych. Jest znacznie bardziej uproszczona i zwyczajnie łatwa w uruchomieniu. Ale po kolei…
Krajowa Instytucja Płatnicza – co to jest?
Krajową Instytucją Płatniczą jest każda osoba prawna (czyli na przykład spółka kapitałowa), która może świadczyć usługi płatnicze (wszystkie bądź wybrane). Jej siedziba musi się mieścić na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale działalność przez nią prowadzona może wykraczać poza ten obszar, czyli może być realizowana zarówno na terenie naszego kraju, jak i innych państw, które wchodzą w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego (to państwa Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu z jednym wyjątkiem, jakim jest Szwajcaria).
Wspomniane rozwiązanie wykraczające poza granice Polski może się odbywać w poszczególnych krajach na zasadzie oddziałów, uczestnictwa agentów (czyli za pośrednictwem osób fizycznych) bądź w firmie działalności transgranicznej. Świadczenie usług płatniczych na terytorium wybranego państwa, należącego do EOG, jest uzależnione od uzyskania specjalnego wpisu do rejestru.
O zamiarze podejmowania takich działań, Krajowa Instytucja Płatnicza musi poinformować wcześniej Komisję Nadzoru Finansowego. Wynika to z tego, że działalność KIP jest koncesjonowana – w wielkim skrócie oznacza to tyle, że wymaga zezwolenia KNF, a także wspomnianego wyżej wpisu do rejestru dostawcy usług płatniczych.
Mała Instytucja Płatnicza – czym jest?
Podobnie do Krajowej Instytucji Płatniczej działa Mała Instytucja Płatnicza. Tyle, że w tym przypadku same wytyczne regulacyjne są po prostu łatwiejsze do realizacji i MIP może się okazać jedynie trampoliną do dalszego rozwoju, a także okazją do przetestowania tej formy działalności.
Bardzo obrazowo tłumaczy to Komisja Nadzoru Finansowego, która Małą Instytucję Płatniczą określa mianem tak zwanej „piaskownicy regulacyjnej”, umożliwiającej przedsiębiorcom praktyczną weryfikację tego, jak – na rynku finansowym – funkcjonują planowane przez nich rozwiązania. Pozwala się przekonać, czy dany model biznesowy jest opłacany i czy warto go rozwijać, czy opłaca się w niego inwestować na dużo większą skalę.
Może to być zatem świetna baza pod planowane na dalszym etapie działalności, funkcjonujące w znacznie większym wymiarze (czyli w formie Krajowej Instytucji Płatniczej). To także doskonała alternatywa dla tych, którzy zdobycie licencji KNF postrzegali do tej pory za bardzo czasochłonne i kosztowne (tę licencję można zdobyć po prostu później, już po weryfikacji danego pomysłu na biznes).
Co różni Małą Instytucję Płatniczą i Krajową Instytucję Płatniczą?
Rozmiar Małej Instytucji Płatniczej jest – jak sama nazwa wskazuje – po prostu mniejszy. Co za tym idzie, mniejsze są też wymagania, a jedną z największych zalet tego rozwiązania, jest tu brak konieczności zdobycia zezwolenia KNF na takie działanie. Właśnie dlatego MIP zalecana jest głównie popularnym ostatnio start-upom.
Zgodnie z ustawową definicją, do grona Małych Instytucji Płatniczych możemy zaliczyć zarówno osobę fizyczną, osobę prawną, jak i jednostkę organizacyjną, która wprawdzie nie jest osobą prawną, ale której ustawa przyznaje taką zdolność i jest wpisana do prowadzonego przez KNF rejestru dostawców usług płatniczych i pieniądza elektronicznego, a także prowadzi działalność w ramach usług płatniczych innych, niż – jak podaje Komisja Nadzoru Finansowego – „usługa inicjowania transakcji płatniczej lub usługa dostępu do informacji o rachunku”.
Tym, co różni MIP od KIP jest także to, że Mała Instytucja Płatnicza może działać jedynie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to możliwe albo przy uczestnictwie agentów, albo samodzielnie (także w formie oddziału). Inaczej mówiąc, nie ma tu mowy o realizacji na przykład przekazów międzynarodowych.
Co ważne, średnia transakcji płatniczych wykonanych w ciągu roku przez Małą Instytucję Płatniczą (w tym również przez agentów), za pomocą których świadczy usługi płatnicze, nie może być większa, niż 1,5 mln euro miesięcznie. W przypadku, kiedy ta zasada nie będzie przestrzegana, czyli ta kwota zostanie przekroczona, MIP jest zobowiązana albo do dostosowania swojej działalności do obowiązujących zasad (Mała Instytucja Płatnicza ma na to 30 dni), albo do działania w szerszym zakresie – czyli w praktyce do złożenia wniosku o Krajową Instytucję Płatniczą.
Liczby i oficjalne rejestry
W Polsce zarejestrowano dotychczas 39 Krajowych Instytucji Płatniczych oraz 16 Małych Instytucji Płatniczych. Na oficjalnej stronie Komisji Nadzoru Finansowego można sprawdzić komu powierzamy pieniądze, wybierając w tym celu odpowiedni rejestr:
- Rejestr Małych Instytucji Płatniczych,
- Rejestr Usług Płatniczych (jako typ podmiotu należy wybrać Krajowa Instytucja Płatnicza).